Mariologia i maryjność

Maryja jest piękna. Zarys mariologii i maryjności; Andrzej A. Napiórkowski OSPPE

Mariologia integralna i holistyczna[1]

W mariologii krzyżują się zagadnienia chrystologiczne, antropologiczne, soteriologiczne, eklezjologiczne, liturgiczne i eschatologiczne. Nowa mariologia winna określić teologiczne związki Maryi z Jezusem Chrystusem, wyznaczyć właściwe Jej miejsce i rolę w życiu Kościoła oraz formy Jej kultu. Analiza treści objawionych pod kątem mariologii i maryjności musi nie tylko być metodologicznie uporządkowana, lecz także prezentować je w ścisłym związku z pozostałymi prawdami wiary chrześcijańskiej. Obecnie w mariologii funkcjonuje dość sztywny schemat chrystotypiczny lub eklezjotypiczny. Nie wydaje się on jednak rozwiązaniem najwłaściwszym. Odnowiona mariologia powinna mieć raczej charakter integralny. Podobne tendencje istnieją zresztą w obszarze eklezjologii, gdzie zakorzenił się już wzorzec nauki o Kościele w świetle teologii fundamentalnej lub w ujęciu teologii dogmatycznej. Także i tutaj należy postulować i wypracowywać eklezjologię holistyczną.

Obserwując współczesny dynamiczny rozwój nauki o Maryi, mówi się o kilkunastu jej rodzajach. W zależności od źródeł, stosowanych metod i wyznaczonego celu, które określają jej rodzaj i charakter, mariologię dzielimy na:

1.       – biblijną (wydobywającą z Biblii elementy objawienia o Maryi);

2.       – patrystyczną (opartą na nauczaniu ojców Kościoła);

3.       – scholastyczną (rozważającą poszczególne zagadnienia, nade wszystko Boże macierzyństwo, w kontekście wcielenia);

4.       – pozytywną (opartą na Piśmie Świętym, nauce ojców Kościoła, nauczaniu Soborów i papieży);

5.       – przywilejów (doszukującą się tytułów chwały i ogłaszającą nowe dogmaty maryjne; przedsoborową);

6.       – historiozbawczą (ukazującą Maryję na tle dziejów zbawienia i jej udział w tajemnicy wcielenia);

7.       – akademicką (wykładaną na wyższych uczelniach i w seminariach duchownych);

8.       – ludową (uprawianą przez pobożny lud);

9.       – wyzwolenia (połączoną z  teologią wyzwolenia Ameryki Łacińskiej w drugiej połowie XX wieku);

10.   – chrystotypiczną (podkreślającą podobieństwa Maryi do Chrystusa, rodzącą pobożność wzywania Maryi w różnych potrzebach);

11.   – eklezjotypiczną (zwracającą uwagę na podobieństwo Maryi do Kościoła, akcentującą pobożność naśladowania i zaangażowania);

12.   – trynitarną (ukazującą relacje Maryi z Bogiem Ojcem, z Synem Bożym i Duchem Świętym);

13.   – feministyczną (skoncentrowaną na elementach żeńskich, promującą potrzebę wyzwolenia kobiet);

14.   – symboliczną (dowartościowującą symbole biblijne odnoszone do Maryi);

15.   – narracyjną (akcentującą opisy i doświadczenia biblijnej narracji o obecności Maryi w życiu Chrystusa i Kościoła);

16.   – ekumeniczną (porównującą nauczanie o Maryi w różnych wyznaniach chrześcijańskich).

---

[1] http://bc.upjp2.edu.pl/Content/3767/napiorkowski_maryja_jest_piekna_info.pdf